Ngày 25/2, RFA Tiếng Việt có bài bình luận của Diễm Thi: “Ông Tô Lâm có là chất xúc tác cho tiến trình hòa giải dân tộc?”.
Theo đó, tác giả cho hay, trong một cuộc thảo luận tại Quốc Hội hôm 13/2, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đưa ra một nhận định bất ngờ, trái với đường lối tuyên truyền cổ điển về những thành quả “vĩ đại” của 40 năm đổi mới. Ngài Tổng Bí thư chọn dội lên đầu những đồng chí của mình một gáo nước lạnh.
“Lúc ấy mà họ được sang Sài Gòn khám ở Bệnh viện Chợ Rẫy thôi đã là niềm mơ ước. 50 năm sau thì ngược lại, mình lại mơ ước được sang Singapore khám bệnh” – Người đứng đầu Đảng Cộng sản nói về sự tụt hậu của Việt Nam so với Singapore.
Điều đáng chú ý hơn cả nằm ở chỗ ông Đảng trưởng dùng Sài Gòn – thủ đô cũ của Việt Nam Cộng hòa, kẻ thù không đội trời chung với Đảng Cộng sản, để làm ví dụ về một thời hoàng kim của đất nước “mình”.
Trước đó ông cũng thừa nhận “Sài Gòn là hòn ngọc viễn Đông mà Thái Lan, Singapore, Malaysia… rất phục”.
Tác giả đặt vấn đề, phát ngôn của người đứng đầu đảng cầm quyền được đưa ra trong bối cảnh, đất nước đang ở bên thềm của dịp kỷ niệm 50 năm ngày kết thúc chiến tranh Nam – Bắc. Điều đó không khỏi khiến người ta đặt câu hỏi, phải chăng Đảng Cộng sản đã thay đổi thái độ đối với cựu thù của mình?
Ngoài những phát biểu tích cực về Việt Nam Cộng hòa, một vài động thái gần đây của ông Tô Lâm cũng được dư luận chú ý, như thắp hương tri ân nhạc sĩ Văn Cao – người từng là nạn nhân của phong trào Nhân văn giai phẩm; thăm nghĩa trang Vị Xuyên – nơi an nghỉ của hàng ngàn bộ đội Việt Nam trong cuộc chiến với Trung Quốc ở biên giới phía Bắc.
Theo tác giả, những hành động đó được cho nhằm thống nhất lòng người, và là chỉ dấu cho tiến trình hòa giải, hòa hợp dân tộc thành hiện thực.
Tuy vậy, theo nhà báo Song Chi, chỉ từ vài câu nói của ông Tô Lâm mà nói tới chuyện hòa giải hòa hợp, thì đó là một quãng đường rất xa. Nó không có ý nghĩa gì nếu không có hành động cụ thể.
“Việc ông Tô Lâm thấy sự lạc hậu, yếu kém của Việt Nam là điều tích cực. Nhưng thấy rồi làm gì tiếp theo mới là điều quan trọng. Trước mắt, các ông hãy trả lại cho dân những quyền tự do căn bản như tự do ngôn luận, tự do hội họp, tự do biểu tình, tự do ứng cử, bầu cử…”
“Nếu các ông thực sự muốn hòa giải, hòa hợp thì tu sửa Nghĩa trang Biên Hòa đi. Quan tâm đến những thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa còn lại đi. Đó là những việc làm thiết thực cho tiến trình hòa giải dân tộc” – nhà báo Song Chi nói thêm.
Tác giả nhắc lại, vấn đề hòa hợp, hòa giải dân tộc từng được cố thủ tướng Võ Văn Kiệt đề cập trong một bài viết nhân kỷ niệm 60 năm ngày Quốc khánh, tháng 9/2005.
Đến hôm nay, dù Đảng Cộng sản vẫn một mực nói chính sách hòa hợp, hòa giải dân tộc được coi là chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước Việt Nam, với phương châm xóa bỏ phân biệt đối xử do quá khứ hay thành phần giai cấp; xây dựng tinh thần cởi mở, tôn trọng, cùng hướng tới tương lai cũng từ mấy chục năm qua. Nhưng trên thực tế, chính sách tuyên truyền của Đảng lại thể hiện một tư duy hoàn toàn trái ngược.
Tác giả dẫn lời một vị luật sư có nguồn gốc Việt Nam Cộng hòa, đã phải rời bỏ Việt Nam trong làn sóng Thuyền Nhân, cho biết mong mỏi của ông:
“Nếu chính quyền thực sự muốn hàn gắn vết thương lịch sử, họ phải thực hiện một lộ trình chuyển đổi rõ ràng: Thừa nhận sai lầm trong cách mô tả Việt Nam Cộng Hòa; Cải cách giáo trình lịch sử để phản ánh sự thật khách quan; Bảo đảm quyền tự do ngôn luận, đối thoại cởi mở về quá khứ; Trả lại danh dự cho những người từng bị kỳ thị sau 1975; và thực hiện cải cách chính trị để xây dựng một thể chế dân chủ, hòa hợp. Nếu không có những bước đi này, phát biểu đó chỉ là một thủ thuật chính trị ngắn hạn, không thể tạo ra hòa giải thực sự”.
Quang Minh – thoibao.de
